prawnik

Jak wygląda postępowanie spadkowe i dlaczego warto mieć dobrego adwokata od spraw spadkowych?

Śmierć osoby bliskiej jest bardzo ciężkim doświadczeniem. Wiąże się to również z koniecznością uregulowania spraw spadkowych po zmarłym spadkodawcy. Nie jest wystarczające powołanie w testamencie wskazanych przez zmarłego spadkobierców. Postępowanie składa się z kilku etapów. W związku z tym, iż jest to proces skomplikowany, a jednocześnie wiążący się ze stratą bliskiej osoby, niezwykle ważny aspekt stanowi współpraca z dobrym adwokatem od spraw spadkowych w Łodzi.

Sposoby nabycia spadku

W obowiązującym stanie prawnym istnieją dwa sposoby nabycia spadku, a mianowicie na podstawie ustawy oraz testamentu. Natomiast w pierwszej kolejności warto wskazać, że zgodnie z Kodeksem cywilnym na spadkobierców przechodzą zarówno prawa, jak i obowiązki zmarłego. Wiąże się to z tym, że w skład masy spadkowej wchodzą aktywa oraz pasywa spadkodawcy, czyli cały posiadany przez niego majątek, ale również długi. Spadkobiercy nabywają spadek z chwilą otwarcia spadku, czyli w momencie śmierci bliskiej osoby. Wówczas mogą zostać powołani z ustawy bądź z testamentu w zależności od woli zmarłego.

Powołanie do spadku z ustawy

Dziedziczenie ustawowe jest to podstawowa forma. Dochodzi do niego wtedy, gdy spadkodawca nie sporządził testamentu. Wówczas bierze się pod uwagę osoby wskazane w ustawie według ustalonego porządku. Kodeks cywilny wskazuje kolejność dziedziczenia oraz udział spadkowy, jaki przypada poszczególnym spadkobiercom.

Powołanie do spadku na podstawie testamentu

Sytuacja przedstawia się nieco inaczej, gdy spadkodawca sporządzi testament. W tym przypadku do dziedziczenia dochodzą osoby wskazane przez spadkobiercę, otrzymując poszczególne składniki masy spadkowej zgodnie z wolą zmarłego. Testament może być sporządzony odręcznie, w formie aktu notarialnego oraz w formie ustnej w obecności co najmniej dwóch świadków. Wówczas uprawnionymi do dziedziczenia są osoby powołane przez zmarłego.

Jednak sporządzenie testamentu nie wyłącza możliwości dziedziczenia z ustawy, ponieważ zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, jacy byliby powołani do spadku z ustawy, należy się dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który przypadałby przy dziedziczeniu ustawowym, jeżeli uprawniony wykazuje trwałą niezdolność do pracy lub jest małoletni.

Przyjęcie i odrzucenie spadku

Istotne jest, że spadkobierca nie ma bezwzględnego obowiązku przejmować praw i obowiązków zmarłego. Jeżeli osoba uprawniona do dziedziczenia zdecyduje się na przyjęcie spadku, może tego dokonać z dobrodziejstwem inwentarza, czyli z ograniczeniem odpowiedzialności za długi bądź wprost - bez ograniczenia odpowiedzialności za długi. Jeżeli w ciągu 6 miesięcy spadkobierca złoży oświadczenie przed sądem lub notariuszem o przyjęciu spadku, wówczas staje się spadkobiercą wedle własnej woli. Jednak jeśli nie uczyni tego we wskazanym terminie, to brak oświadczenia poczytuje się jako przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Osoba uprawniona do spadku może go również odrzucić. Skutkiem tego jest traktowanie takiego spadkobiercy, jakby nie dożył otwarcia spadku. Oświadczenia o przyjęciu, jak i o odrzuceniu nie można odwołać.

Stwierdzenie nabycia spadku

Stwierdzenie nabycia spadku jest swego rodzaju ustaleniem kręgu spadkobierców uprawnionych do dziedziczenia, którzy przyjęli majątek zmarłego. Tej czynności prawnej można dokonać przed sądem rejonowym właściwym dla ostatniego zwykłego pobytu spadkodawcy bądź przed notariuszem na podstawie przepisów odrębnych. Na tym etapie należy ustalić wszystkich uprawnionych do dziedziczenia, czy w sprawie zostały złożone oświadczenia o odrzuceniu lub przyjęciu spadku, czy spadkodawca sporządził testament, czy istnieją osoby, które zostały wydziedziczone bądź uznane za niegodne dziedziczenia, dokonać poszukiwania wszystkich spadkobierców oraz ustalić powiązania rodzinne, od których zależy wielkość przysługujących udziałów w spadku.

Wydane przez sąd postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wskazuje krąg spadkobierców uprawnionych do dziedziczenia oraz część udziału, jaki im przypada. Dokonanie tej czynności prawnej przed notariuszem przynosi analogiczne skutki jak w przypadku sądowego stwierdzenia nabycia spadku. Notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, w którym to wskazuje identyczne okoliczności oraz na jego podstawie dochodzi do ustalenia spadkobierców uprawnionych do dziedziczenia oraz wysokości przysługujących udziałów.

Dział spadku

Dział spadku jest to ostateczny etap postępowania sądowego i zdecydowanie najbardziej skomplikowany. Sprawa jest o tyle prosta, o ile spadkobiercy dojdą do porozumienia oraz dokonają działu na mocy porozumienia stron. Jednak w znakomitej większości do takiego ugodowego rozstrzygnięcia sprawy dochodzi stosunkowo rzadko.

Najczęściej miejsce ma sądowy dział spadku. Wówczas konieczne jest złożenie do właściwego sądu wniosku, w którym to wskazuje się krąg powołanych osób do spadku i potwierdzonych na podstawie stwierdzenia nabycia spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia. Wykazuje się także elementy wchodzące w skład masy spadkowej, jak i dokonuje się rozliczenia spadku zgodnie z przysługującymi spadkobiercom udziałami. We wniosku można również dokonać zniesienia współwłasności. Wnosząc o dział spadku, należy dokonać dokładnych wyliczeń prowadzących do ustalenia wartości masy spadkowej, ustalenia istnienia wszelkich nieruchomości, ruchomości aktywów, pasywów oraz ustalenia ich wartości, a także odpowiedniego podziału, zgodnie z przysługującymi spadkobiercom udziałami. Wiąże się to bardzo często z koniecznością powołania biegłych specjalistów, którzy wykazują się wiedzą specjalistyczną i dokonują obliczeń wartości nieruchomości bądź ruchomości.

Jest to zatem najtrudniejszy i najbardziej pracochłonny etap postępowania spadkowego. Wymaga od spadkobiercy ustalenia wielu okoliczności celem dokonania działu spadku zgodnie z wolą spadkobiercy, stanem faktycznym oraz prawnym. Z uwagi na poziom skomplikowania tego postępowania, a także konieczności znajomości przepisów dotyczących prawa spadkowego warto nawiązać współpracę z dobrym adwokatem od spraw spadkowych w Łodzi, który będzie posiadał wiedzę w tym zakresie i właściwe podejście do klienta.